Kostbaar verleden

Verhalen over erfgoed… ze waren in de laatste 2 weken nooit veraf.

Het Belang van Limburg berichtte vorige week donderdag over de lotgevallen van de meer dan 20 machines in de voormalige Lanklaarse chocolaterie Villa Les Bruyères. De eigenares, Marie-Thérèse Jeandarme, had besloten de oude fabriek leeg te maken om er een schildersatelier in te richten. Niemand had interesse voor de machines, nochtans stuk voor stuk museumstukken… totdat de dame besliste om ze te laten ophalen door een schroothandelaar. Zonde van dit erfgoed… maar deze machines houden was geen optie. En plots toonden 2 Vlaamse musea er wel interesse in. Jeroen Jensen van Belgian Chocolate Experience in Antwerpen nam contact op met de Nederlandse schroothandelaar en wil nu “redden wat er nog te redden valt”. Als hij in zijn plannen slaagt, kan je de machines vanaf 2018 komen aanschouwen in een nieuw Antwerps museum op het Koningin Astridplein.

Diezelfde dag was ik ’s avonds te gast op het Netwerkmoment Erfgoed Zuid-Limburg, waar ik AKSI vertegenwoordigde, de organisatie waarvoor ik deeltijds werk. Mijn werkplek bevindt zich in de voormalige bottelarij van de oude Sint-Rochusbrouwerij van Ulbeek, een knap staaltje erfgoed. Het is bijzonder om te mogen werken in en rond een gebouw waarin het verleden nooit veraf is. Bezoekers die er over de vloer komen, staan steeds weer verbaasd over wat ze er zien en ervaren.

Tegenover de Bottelarij staat de oude Sint-Rochuskerk van Ulbeek. In zijn lange leven is hij al van alles wat geweest, o.a. een opslagplaats voor meubels. Gelukkig werd beslist om deze voormalige kerk te renoveren en er een begraafplaats in te creëren, eentje met een glazen dak. In 2012 won dit gebouw de Vlaamse Monumentenprijs en sinds verbaast hij ieder die er binnenstapt met zijn opmerkelijke architectuur, een mooie mix van oud en nieuw.

Maar ik laat me afleiden… Terug naar het Netwerkmoment!
Ik had de kans om te gaan luisteren naar de boeiende uiteenzetting van Koen Jambon van Herita, de organisatie die onder meer Open Monumentendag organiseert. Herita buigt zich over bouwkundig erfgoed, en daarnaast ook over archeologisch, landschappelijk en varend erfgoed. Een hele boterham dus!
De doelstelling van Herita luidt: Iedereen in Vlaanderen fan maken van erfgoed. Dat doen ze samen met een netwerk van partners die hun monumenten (met erfgoedwaarde) openstellen voor het publiek. En met nu al meer dan 45.000 leden die door hun lidmaatschap exclusieve voordelen krijgen bij die partners.
Eén woord dat ik onthouden heb: Verbinding! Herita brengt mensen samen. Het is dan ook zoveel leuker om verbazing en verwondering over erfgoed te delen met anderen.

Na de pauze legde ik mijn oor te luisteren bij Erfgoed Haspengouw omdat hun stand vol lag met interessante folders en andere publicaties en ik er graag veel meer over wilde weten. Lieve Opsteyn nam ons, toehoorders, mee op een trip doorheen erfgoed in Haspengouw. Van inventarissen in kerken, over creatieve workshops in het onderwijs, naar grote en kleine verzamelaars.
Die avond hoorde ik voor het eerst de term broekzakgoed. Broekzakgoed staat voor die kleine dingen die je als schatten in je (broek)zakken meedraagt. Voor kinderen werd hierrond een activiteit uitgewerkt waarin fantasie en creativiteit een grote rol spelen. Dat lijkt me zelfs voor volwassenen interessant! Welke verhalen horen bij de dingen die jij bij je draagt?

Dat brengt me naadloos bij de tekst op I love Hasselt die ik als copywriter mocht herschrijven. Het is het verhaal van Joanie Dehullu, collectiebeheerder van het Jenevermuseum in Hasselt. Zij bevestigt: “We verzamelen niet alleen objecten, maar ook verhalen.” En dat vind ik bijzonder boeiend, want het zijn dergelijke verhalen die deel uitmaken van ons collectief geheugen. Als ze niet verzameld worden, dan dreigen ze voor altijd verloren te raken. Het zijn de verhalen van oudere generaties. Verhalen waarmee onze grootouders en ouders ons stil kregen op druilerige dagen als ’t binnen moeten zitten al vlug ging vervelen… We kunnen nooit genoeg verhalen verzamelen.

Voor ik afsluit nog een tip: als je op 22 oktober niet weet wat doen… die dag organiseert Erfgoed Haspengouw de Erfgoedjaarmarkt Haspengouw op het Begijnhof in Sint-Truiden. En als je daar dan toch bent, dan kan je je bezoek koppelen aan een wandeling in Domein ’t Speelhof én een ijsje gaan eten bij Limone. Alles op wandelafstand! En na zonsondergang kan je nog genieten van bijzonder mooi verlicht erfgoed tijdens de wandeling Sint-Truiden by lights. Dat kan elke vrijdag, zaterdag en zondag tot 14 februari 2018.

Erfgoed en verleden waren ook altijd dichtbij tijdens onze reis in Bretagne. Daarover binnenkort meer in deze blog. Ik licht alvast een tip van de sluier met deze foto van enkele schepen die je kan bezoeken in de haven van Douarnenez. Ze behoren tot de indrukwekkende collectie van Port Musée.